Yenidoğan göz akıntısı neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Yenidoğan bebeklerde göz akıntısı, ebeveynlerin sıkça karşılaştığı bir durumdur. Genellikle ciddi bir sorun olmasa da, bazen altta yatan önemli bir enfeksiyon veya tıkanıklık işareti olabilir. Bu yazıda, yenidoğan göz akıntısının nedenlerini ve tedavi yöntemlerini detaylıca ele alacağız.

Yenidoğanlarda göz akıntısı çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. İşte en yaygın nedenler:

• Göz yaşı kanalı tıkanıklığı (Dakriyostenoz): Yenidoğanlarda en sık görülen nedendir. Göz yaşı kanalları tam olarak açılmamış olabilir, bu da göz yaşının buruna akamayarak gözde birikmesine ve akıntıya yol açar. Genellikle berrak veya hafif beyazımsı bir akıntı şeklindedir.
• Konjonktivit (Göz nezlesi): Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar nedeniyle oluşur. Bakteriyel konjonktivit genellikle sarı-yeşil renkli, kıvamlı bir akıntıya neden olurken, viral konjonktivit daha sulu bir akıntı ile karakterizedir. Doğum sırasında anneden geçen enfeksiyonlar da (örn., gonore veya klamidya) yenidoğanda konjonktivit yapabilir.
• Kimyasal tahriş: Doğum sonrası kullanılan göz damlaları (örn., gümüş nitrat gibi koruyucu damlalar) geçici bir tahrişe ve akıntıya neden olabilir. Bu durum genellikle kendiliğinden düzelir.
• Göz yabancı cisimleri: Nadiren, toz veya kirpik gibi küçük cisimler göze kaçarak akıntıya yol açabilir.
• Alerjik reaksiyonlar: Yenidoğanlarda daha az yaygın olsa da, çevresel alerjenler gözde sulanma ve akıntıya neden olabilir.

Göz akıntısına eşlik edebilecek belirtiler şunlardır:

• Gözde kızarıklık veya şişlik
• Göz kapaklarının yapışması (özellikle uyku sonrası)
• Aşırı sulanma
• Bebekte huzursuzluk veya gözü ovuşturma
• Akıntının rengi (berrak, sarı, yeşil) ve kıvamı (sulu, kıvamlı)

Tedavi, akıntının nedenine bağlı olarak değişir. Hafif vakalar evde basit bakımla çözülebilirken, enfeksiyon veya inatçı tıkanıklıklarda tıbbi müdahale gerekebilir. İşte tedavi yöntemleri:

• Göz yaşı kanalı tıkanıklığı için masaj: Göz yaşı kanalı tıkanıklığında, doktorun önerdiği şekilde göz pınarından burun köküne doğru hafif masaj yapılabilir. Bu, kanalın açılmasına yardımcı olur. Masaj günde 2-3 kez, temiz ellerle uygulanmalıdır.
• Göz temizliği: Akıntıyı temizlemek için kaynatılıp soğutulmuş su veya steril salin solüsyonu kullanılabilir. Temiz bir pamuk veya gazlı bezle gözün iç köşesinden dışa doğru silin. Her silme işleminde temiz bir pamuk kullanın ve enfeksiyon yayılımını önlemek için diğer göze aynı pamuğu kullanmayın.
• İlaç tedavisi: Bakteriyel konjonktivit şüphesi varsa, doktor antibiyotikli göz damlaları veya merhemler reçete edebilir. Viral konjonktivit genellikle kendiliğinden geçer, ancak doktor önerilerine uyulmalıdır. Alerjik durumlarda antihistaminik damlalar kullanılabilir, ancak bu yenidoğanlarda nadirdir ve mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır.
• Cerrahi müdahale: Göz yaşı kanalı tıkanıklığı 1 yaşına kadar kendiliğinden açılmazsa, doktor prob adı verilen bir aletle kanalı açabilir. Bu işlem genellikle basit ve etkilidir.
• Evde bakım önlemleri: Bebeğin gözlerini temiz tutmak, ellerinizi sık sık yıkamak ve bebeğin gözlerine dokunmaktan kaçınmak enfeksiyon riskini azaltır.

Aşağıdaki durumlarda derhal bir çocuk doktoruna veya göz hastalıkları uzmanına başvurun:

• Akıntı sarı-yeşil renkte ve bol miktarda ise (enfeksiyon belirtisi)
• Gözde şiddetli kızarıklık, şişlik veya ağrı varsa
• Bebekte ateş, halsizlik veya iştahsızlık eşlik ediyorsa
• Göz akıntısı 1-2 gün içinde düzelmezse veya kötüleşirse
• Bebek ışığa karşı hassasiyet gösteriyorsa

Yenidoğan göz akıntısını önlemek için şu ipuçlarını uygulayabilirsiniz:

• Doğum sonrası rutin göz bakımını aksatmayın.
• Bebeğinizin gözlerini düzenli olarak temizleyin, ancak aşırı temizlikten kaçının.
• Ellerinizi ve bebeğin eşyalarını temiz tutun.
• Bebeği enfeksiyonu olan kişilerden uzak tutun.

Sonuç olarak, yenidoğan göz akıntısı genellikle geçicidir ve uygun bakımla kontrol altına alınabilir. Ancak, ciddi belirtiler varsa veya şüpheniz olursa, her zaman bir sağlık uzmanına danışmak en güvenli yoldur. Erken müdahale, bebeğinizin göz sağlığını korumak için kritik öneme sahiptir.