Ayağa kalkınca neden gözlerim kararıyor?

Aniden ayağa kalktığınızda yaşadığınız geçici görme kararması ve baş dönmesi hissi, vücudunuzun pozisyon değişikliğine verdiği fizyolojik bir tepkidir. Bu durumun arkasında yatan mekanizmalar ve tetikleyici faktörler, günlük yaşamda sıkça karşılaşılan bu belirtinin anlaşılmasını sağlıyor.

24 Kasım 2025

Ayağa Kalkınca Göz Kararmasının Nedenleri


Ayağa kalktığınızda gözlerinizin kararması, tıpta "ortostatik hipotansiyon" veya "postural hipotansiyon" olarak adlandırılan yaygın bir durumdur. Bu, vücudun pozisyon değişikliğine anlık olarak uyum sağlayamamasından kaynaklanır. İşte bu durumun başlıca nedenleri:

  • Kan Basıncındaki Ani Düşüş: Oturur veya yatar pozisyondan aniden ayağa kalktığınızda, yerçekimi nedeniyle kan bacaklarınızda ve alt vücut bölgelerinde birikme eğilimi gösterir. Bu, kalbe dönen kan miktarını geçici olarak azaltır ve kan basıncında düşüşe neden olur. Beyne yeterli kan gitmemesi sonucu göz kararması, baş dönmesi veya sersemlik hissi oluşur.
  • Vücudun Otonom Sinir Sistemindeki Uyum Sorunları: Otonom sinir sistemi, kan basıncını ve kalp atış hızını düzenleyerek pozisyon değişikliklerine hızla adapte olmamızı sağlar. Ancak bu sistemdeki geçici bir yavaşlama veya bozukluk, ayağa kalkınca kan basıncının yeterince hızlı ayarlanamamasına yol açabilir.
  • Dehidrasyon (Vücudun Susuz Kalması): Yetersiz sıvı alımı, kan hacminin azalmasına neden olarak kan basıncını düşürür ve göz kararmasını tetikleyebilir.
  • Kansızlık (Anemi): Kandaki hemoglobin seviyesinin düşük olması, oksijen taşıma kapasitesini azaltır. Bu da beyne yeterli oksijen gitmemesine bağlı olarak göz kararmasına yol açabilir.
  • İlaçların Yan Etkileri: Bazı tansiyon ilaçları, idrar söktürücüler, antidepresanlar veya kalp ilaçları kan basıncını düşürerek bu semptomu artırabilir.
  • Uzun Süre Hareketsiz Kalmak: Uzun süre oturduktan veya yattıktan sonra aniden ayağa kalkmak, vücudun kan akışını dengelemek için yeterli zaman bulamamasına neden olur.
  • Altta Yatan Sağlık Sorunları: Diyabet, kalp hastalıkları, nörolojik bozukluklar veya tiroid problemleri gibi durumlar, otonom sinir sistemini etkileyerek göz kararmasına sebep olabilir.

Ne Zaman Endişelenmelisiniz?


Göz kararması genellikle geçici ve zararsızdır, ancak aşağıdaki durumlarda bir doktora başvurmanız önerilir:

  • Sık sık tekrarlayan veya şiddetli ataklar yaşıyorsanız,
  • Bayılma hissi veya gerçek bayılma eşlik ediyorsa,
  • Göğüs ağrısı, nefes darlığı veya çarpıntı gibi ek semptomlar varsa,
  • Bu durum günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa.

Önlemek İçin Neler Yapabilirsiniz?


  • Yavaş hareket edin: Otururken veya yatarken ayağa kalkmadan önce birkaç saniye bekleyin, derin nefes alın ve yavaşça doğrulun.
  • Yeterli sıvı tüketin: Günde en az 2-3 litre su içerek dehidrasyonu önleyin.
  • Düzenli egzersiz yapın: Kan dolaşımını iyileştirmek için hafif egzersizler yapın.
  • Bacaklarınızı çaprazlamayın: Uzun süre otururken bacak bacak üstüne atmak kan akışını engelleyebilir.
  • Doktorunuzla ilaçlarınızı gözden geçirin: Kullandığınız ilaçların yan etkileri hakkında konuşun.

Sonuç olarak, ayağa kalkınca göz kararması çoğunlukla basit önlemlerle kontrol altına alınabilir, ancak altta yatan ciddi bir neden olup olmadığını anlamak için tıbbi değerlendirme önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Göz Seyirmesinin Belirtileri
Göz Seyirmesinin Belirtileri
Göz Seyirmesi
Göz Seyirmesi
Popüler İçerikler
Gözünüze Masaj Yapın
Gözünüze Masaj Yapın
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Göz Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Göz Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Göz Numarası Artmış Olabilir
Göz Numarası Artmış Olabilir
Göz Seyirmesinin Nedenleri
Göz Seyirmesinin Nedenleri
Göz Yorulması Belirtileri ve Tedavisi
Göz Yorulması Belirtileri ve Tedavisi
Göz Seyirmesi Tedavisi
Göz Seyirmesi Tedavisi
;