Ayağa kalkınca göz kararması neden olur?

Aniden ayağa kalktığınızda yaşanan geçici göz kararması, vücudun pozisyon değişikliğine verdiği fizyolojik bir tepkidir. Bu durumun arkasında yatan mekanizmalar ve tetikleyici faktörler, günlük hayatta sıkça karşılaşılan bir deneyim olmasına rağmen merak konusu olmaya devam ediyor.

24 Kasım 2025

Ayağa Kalkınca Göz Kararması Neden Olur?


Ayağa kalkınca göz kararması, tıpta "ortostatik hipotansiyon" veya "postural hipotansiyon" olarak bilinen yaygın bir durumdur. Bu, aniden ayağa kalktığınızda kanın bacaklarınıza ve alt vücut bölgelerine hücum etmesi sonucu beyne giden kan akışının geçici olarak azalmasıyla ortaya çıkar. Genellikle birkaç saniye sürer ve ciddi bir sorun olmamakla birlikte, bazı durumlarda altta yatan bir sağlık sorununun işareti olabilir. İşte bu durumun başlıca nedenleri:

  • Kan basıncında ani düşüş: Ayağa kalktığınızda yerçekimi nedeniyle kan bacaklarda birikir ve kan basıncı geçici olarak düşer.
  • Dehidrasyon: Yetersiz sıvı alımı, kan hacmini azaltarak bu durumu tetikleyebilir.
  • Uzun süre oturma veya yatma: Hareketsizlik sonrası aniden kalkmak, vücudun kan basıncını dengelemesini zorlaştırır.
  • İlaç yan etkileri: Tansiyon ilaçları, idrar söktürücüler veya antidepresanlar gibi bazı ilaçlar göz kararmasına yol açabilir.
  • Anemi (Kansızlık): Kırmızı kan hücrelerinin azalması, oksijen taşıma kapasitesini düşürerek semptomları şiddetlendirebilir.
  • Nörolojik sorunlar: Otonom sinir sistemi bozuklukları, kan basıncı regülasyonunu etkileyebilir.
  • Kalp-damar hastalıkları: Düşük kalp atım hızı veya kalp kapakçığı sorunları bu duruma katkıda bulunabilir.
  • Diyabet: Uzun süreli diyabet, sinir hasarına ve kan basıncı kontrol sorunlarına neden olabilir.
  • Yaşlanma: Yaşlandıkça, kan damarlarının esnekliği azalır ve vücudun kan basıncı değişikliklerine uyum sağlaması zorlaşır.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?


Göz kararması genellikle zararsız olsa da, aşağıdaki durumlarda bir doktora danışmanız önerilir:

  • Sık sık tekrarlıyorsa veya şiddetleniyorsa.
  • Bayılma hissi veya bayılma eşlik ediyorsa.
  • Göğüs ağrısı, nefes darlığı veya çarpıntı gibi diğer semptomlar varsa.
  • Günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa.

Önlemek İçin İpuçları


Bu durumu hafifletmek veya önlemek için şu basit önlemleri deneyebilirsiniz:

  • Yavaşça kalkın: Otururken veya yatarken aniden ayağa kalkmak yerine, yavaş hareket edin ve birkaç saniye bekleyin.
  • Yeterli sıvı alın: Günde en az 2 litre su içerek dehidrasyonu önleyin.
  • Düzenli egzersiz yapın: Kan dolaşımını iyileştirmek için hafif egzersizler yapın.
  • Sağlıklı beslenin: Tuz alımını dengeleyin ve demir açısından zengin gıdalar tüketin (anemiyi önlemek için).
  • Bacaklarınızı çaprazlamayın: Uzun süre otururken bacak bacak üstüne atmak kan dolaşımını engelleyebilir.

Genel olarak, ayağa kalkınca göz kararması geçici ve yaygın bir durumdur, ancak sık yaşanıyorsa bir sağlık uzmanına başvurarak altta yatan nedenleri araştırmak önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Göz Seyirmesinin Belirtileri
Göz Seyirmesinin Belirtileri
Göz Seyirmesi
Göz Seyirmesi
Popüler İçerikler
Gözünüze Masaj Yapın
Gözünüze Masaj Yapın
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Göz Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Göz Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Göz Numarası Artmış Olabilir
Göz Numarası Artmış Olabilir
Göz Seyirmesinin Nedenleri
Göz Seyirmesinin Nedenleri
Göz Yorulması Belirtileri ve Tedavisi
Göz Yorulması Belirtileri ve Tedavisi
Göz Seyirmesi Tedavisi
Göz Seyirmesi Tedavisi
;