Ani ayağa kalkınca baş dönmesi neden olur?

Ani pozisyon değişikliklerinde yaşanan baş dönmesi, vücudun kan basıncı düzenleme mekanizmalarındaki geçici bir uyum sorunundan kaynaklanır. Ortostatik hipotansiyon olarak bilinen bu durum, özellikle uzun süre oturduktan veya yattıktan sonra hızla ayağa kalkıldığında ortaya çıkar. Yerçekiminin kan dolaşımı üzerindeki ani etkisi, dehidrasyon, bazı ilaçların yan etkileri veya altta yatan tıbbi durumlar bu şikayeti tetikleyebilir.

24 Kasım 2025

Ani Ayağa Kalkınca Baş Dönmesi Neden Olur?


Ani ayağa kalkınca yaşanan baş dönmesi, tıpta "ortostatik hipotansiyon" veya "postural hipotansiyon" olarak adlandırılan bir durumdur. Bu, vücudun pozisyon değişikliğine hızlı adapte olamamasından kaynaklanır. İşte bu durumun temel nedenleri ve detayları:

1. Kan Basıncındaki Ani Düşüş


  • Aniden ayağa kalktığınızda, yerçekimi nedeniyle kan bacaklarınıza doğru hücum eder. Bu, beyne giden kan akışının geçici olarak azalmasına yol açar.
  • Vücut normalde bu durumu dengelemek için kalp atış hızını artırır ve kan damarlarını daraltır, ancak bazen bu tepki yavaş kalır ve baş dönmesi hissedilir.

2. Vücudun Otonom Sinir Sistemindeki Uyum Sorunları


  • Otonom sinir sistemi, kan basıncını ve kalp atışını otomatik olarak düzenler. Ani hareketlerde bu sistem yetersiz kalabilir, özellikle yaşlılarda veya nörolojik sorunları olanlarda daha sık görülür.

3. Dehidrasyon (Sıvı Kaybı)

  • Yetersiz sıvı alımı, kan hacminin azalmasına neden olur, bu da kan basıncının düşmesini kolaylaştırır ve baş dönmesini tetikler.

4. İlaçların Yan Etkileri

  • Bazı ilaçlar, özellikle tansiyon düşürücüler, idrar söktürücüler veya antidepresanlar, kan basıncını etkileyerek ani baş dönmesine yol açabilir.

5. Altta Yatan Tıbbi Durumlar

  • Anemi (kansızlık), diyabet, kalp problemleri veya iç kulak denge sorunları (örneğin vertigo) gibi durumlar, ani hareketlerde baş dönmesini şiddetlendirebilir.

6. Uzun Süre Oturma veya Yatma

  • Uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra aniden kalkmak, vücudun kan akışını dengelemek için yeterli zaman bulamamasına neden olur.

Ne Zaman Endişelenmeli?

Baş dönmesi geçici ve hafifse genellikle ciddi bir sorun teşkil etmez. Ancak, aşağıdaki durumlarda bir doktora başvurmanız önerilir:
  • Baş dönmesi sık sık tekrarlıyorsa veya şiddetliyse.
  • Bayılma hissi, bulanık görme veya çarpıntı eşlik ediyorsa.
  • Altta yatan bir sağlık sorununuz olduğunu düşünüyorsanız.

Önlemler ve Tavsiyeler

  • Ani hareketlerden kaçının; yavaşça kalkmaya özen gösterin.
  • Yeterli sıvı tüketin ve düzenli egzersiz yapın.
  • Doktorunuzla ilaçlarınızı gözden geçirin ve altta yatan nedenleri araştırın.

Bu bilgiler genel tavsiye niteliğindedir; kalıcı veya şiddetli şikayetlerde mutlaka bir sağlık uzmanına danışın.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Göz Seyirmesinin Belirtileri
Göz Seyirmesinin Belirtileri
Göz Seyirmesi
Göz Seyirmesi
Popüler İçerikler
Gözünüze Masaj Yapın
Gözünüze Masaj Yapın
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Göz Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Göz Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Göz Numarası Artmış Olabilir
Göz Numarası Artmış Olabilir
Göz Seyirmesinin Nedenleri
Göz Seyirmesinin Nedenleri
Göz Yorulması Belirtileri ve Tedavisi
Göz Yorulması Belirtileri ve Tedavisi
Göz Seyirmesi Tedavisi
Göz Seyirmesi Tedavisi
;