Şalazyon göz kapağı kisti nedir ve nasıl tedavi edilir?

Şalazyon, göz kapağında oluşan, genellikle ağrısız ve yavaş büyüyen bir kist veya şişliktir. Bu durum, göz kapağındaki meibomian bezlerinin (yağ bezleri) tıkanması sonucu ortaya çıkar. Bu bezler, gözyaşının buharlaşmasını önleyen yağlı bir salgı üretir; tıkandıklarında salgı birikerek iltihaplı bir kist oluşturur. Şalazyon, genellikle üst veya alt göz kapağında, bazen de her ikisinde birden görülebilir. Başlangıçta hafif kızarıklık ve rahatsızlık hissedilebilir, ancak zamanla sertleşebilir ve büyüyebilir. Enfeksiyon olmadığı sürece ağrı yapmaz, ancak görme alanını etkileyebilir veya kozmetik bir sorun oluşturabilir. Şalazyon, arpacık (hordeolum) ile karıştırılabilir; arpacık daha ağrılı ve enfeksiyon odaklıdır, şalazyon ise kronik bir durumdur.

Şalazyonun temel nedeni, meibomian bezlerinin tıkanmasıdır. Bu tıkanıklık, çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir:

• Göz kapağı hijyeninin yetersiz olması.
• Blefarit (göz kapağı iltihabı) gibi kronik göz rahatsızlıkları.
• Yağlı cilt veya akne rozasea gibi cilt problemleri.
• Daha önce şalazyon geçmişi olması.
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması veya stres.

Risk faktörleri arasında, tekrarlayan enfeksiyonlar, hormonal değişiklikler veya kontakt lens kullanımı yer alabilir. Çocuklarda ve yetişkinlerde yaygın olarak görülebilir.

Şalazyonun yaygın belirtileri şunlardır:

• Göz kapağında yuvarlak, sert bir şişlik.
• Hafif kızarıklık veya hassasiyet (özellikle başlangıçta).
• Gözde batma veya rahatsızlık hissi.
• Bulanık görme (kist büyükse ve göz kapağına baskı yapıyorsa).
• Göz kapağında ağırlık veya sarkma.

Belirtiler genellikle hafiftir ve kendiliğinden iyileşebilir, ancak uzun süre devam ederse tıbbi müdahale gerekebilir.

Şalazyon tedavisi, kistin boyutuna, şiddetine ve süresine bağlı olarak değişir. Çoğu şalazyon, evde uygulanan basit yöntemlerle kendiliğinden iyileşir. İşte tedavi seçenekleri:

Bu yöntemler, hafif şalazyonlar için etkilidir ve genellikle ilk adım olarak önerilir:

• Sıcak Kompres: Temiz bir bez veya pamuk topunu ılık suya batırıp, kapalı göz kapağına 10-15 dakika boyunca günde 3-4 kez uygulayın. Sıcaklık, bezlerin tıkanıklığını açmaya ve salgının akışını kolaylaştırmaya yardımcı olur.
• Hafif Masaj: Sıcak kompres sonrası, temiz parmaklarla göz kapağına hafifçe masaj yaparak kistin boşalmasını teşvik edin. Bastırmaktan kaçının, çünkü bu tahrişe neden olabilir.
• Göz Hijyeni: Göz kapağını temiz tutmak için bebek şampuanı veya özel göz temizleme solüsyonları kullanın. Bu, blefarit gibi altta yatan sorunları önlemeye yardımcı olur.

Bu yöntemlerle, şalazyon genellikle birkaç hafta içinde küçülür veya kaybolur. İyileşme olmazsa, doktora başvurmanız önerilir.

Evde tedaviye yanıt vermeyen veya büyük şalazyonlar için doktor müdahalesi gerekebilir:

• İlaç Tedavisi: Enfeksiyon belirtileri varsa, topikal veya oral antibiyotikler reçete edilebilir. Bazen steroidli göz damlaları veya merhemler kullanılır, ancak bu nadirdir ve enfeksiyon olmadığı durumlarda tercih edilir.
• Kortikosteroid Enjeksiyonu: Doktor, kist içine steroid enjekte ederek iltihabı azaltabilir. Bu, genellikle küçük veya orta boy şalazyonlar için etkilidir ve birkaç gün içinde sonuç verebilir.
• Cerrahi Müdahale: Kist büyük, inatçı veya görme kaybına neden oluyorsa, küçük bir cerrahi prosedür uygulanabilir. Lokal anestezi altında, göz kapağının içinden bir kesi yapılarak kist boşaltılır. İşlem hızlıdır ve iz bırakmaz; sonrasında birkaç gün bandaj gerekebilir.

Şalazyonun tekrarlanmasını önlemek için şu adımları izleyebilirsiniz:

• Düzenli göz kapağı temizliği yapın.
• Göz makyajını her gün temizleyin ve paylaşmayın.
• Kontakt lens kullanıyorsanız, hijyen kurallarına uyun.
• Stresi yönetin ve sağlıklı beslenin, çünkü bağışıklık sistemi göz sağlığını etkiler.

Aşağıdaki durumlarda bir göz doktoruna başvurmanız önerilir:

• Şalazyon 2-3 hafta içinde küçülmez veya kötüleşirse.
• Şiddetli ağrı, kızarıklık veya ateş varsa (enfeksiyon belirtisi).
• Görme bulanıklığı veya çift görme yaşanıyorsa.
• Şalazyon sık sık tekrarlıyorsa, bu altta yatan bir soruna işaret edebilir.

Sonuç olarak, şalazyon yaygın ve genellikle zararsız bir durumdur. Erken evde bakım ile çoğu vaka çözülür, ancak inatçı durumlarda tıbbi tedavi gerekebilir. Göz sağlığınızı korumak için düzenli kontroller yaptırmayı unutmayın.